Geschiedenis

Doris Mooltsje is waarschijnlijk in de 18de eeuw gebouwd, getuige een inscriptie in de ondertoren gedateerd uit 1790. Daarmee is hij één van de oudste gedateerde watermolens van Friesland.

De molen bemaalde polder 34 en werd in het spraakgebruik Doris Mooltsje genoemd naar de laatste molenaar. Doris Hoekstra werd in 1908 eigenaar van de naast gelegen boerderij en van deze molen. Omstreeks 1934 werd de molen gedeeltelijk gesloopt en bood daarna onderdak aan een gemaal. Deze werd eerst aangedreven door een dieselmotor en later door een elektromotor. Alleen het grootste deel van de ondertoren bleef staan. Hij werd gesloopt tot de bovenste bindlaag. De achtkante ondertoren werd bedekt met zinkplaten. Dit gemaal liep omstreeks 1990 in het kader van de ruilverkaveling op zijn laatste benen en sloop dreigde. Het was Simon Jellema van houtzaagmolen De Rat in IJlst die in 1992 én het bijzondere karakter van deze molen én de dreigende sloop onderkende. Hij wist in Oudega enthousiasme te ontketenen voor een beter perspectief: herstel. Zo kwam Stichting Doris Mooltsje tot stand. Het enthousiasme werkte aanstekelijk bij de gemeente, de ruilverkavelingscommissie en het waterschap. De provincie Friesland liet het lelijk afweten met de weigering om de molen op de provinciale monumentenlijst te plaatsen. Een weigering die ook in beroep in stand bleef. Dat was niet alleen een miskenning van de kwaliteiten van deze molen, maar sloeg ook een groot gat in het financieringsplan, waarvan de optelsom toch altijd een bedrag van vier ton liet zien. Het leidde niet tot een ‘dan maar niet’, maar wél tot het tegendeel. Omdat herstel langs de reguliere weg via een molenmaker financieel onhaalbaar was geworden, besloot men zelf de handen uit de mouwen te steken. Jan Hofstra maakte een reconstructieplan en daarna gingen molenmakers en andere vrijwilligers in hun vrije tijd aan het werk, zoals Jan Hofstra, Durk Posthumus en Simon Jellema. In 1995 is met de herbouw begonnen. In oktober 1997 werd het bovenhuis geplaatst. Op zaterdag 13 juni 1998 volgde de kroon op hun werk. De molen werd toen door Jan Hofstra en Theodorus Gunneweg, achterachterkleinzoon van de naamgever van de molen, in bedrijf gesteld. In 2003 werd de molen op de monumentenlijst geplaatst.